Θεωρία-Επιθετική,Κατηγορηματική Μετοχή

ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ·       Εκφέρεται συνήθως με άρθρο. ·       Μεταφράζεται με αναφορική πρόταση (συνήθως), με μετοχή ή με επίθετο ή μένει αμετάβλητη (π.χ. το παρόν).  Παίρνει άρνηση ·       ι)   οὐ, όταν φανερώνει κάτι το συγκεκριμένο, ·       ϋ)  μή, όταν φανερώνει κάτι το αόριστο ή υποτιθέμενο. Η επιθετική μετοχή έχει θέση επιθέτου ή ουσιαστικού και γι” αυτό συντακτικώς  μπορεί να είναι: α)  υποκείμενο                                    β)    αντικείμενο γ)  παράθεση                                       δ)    επεξήγηση ε)  επιθετικός προσδιορισμός                         στ)   κατηγορούμενο (πάντοτε έναρθρη) ζ)   κατηγορηματικός προσδ.              η)    ετερόπτωτος προσδιορισμός (πάντοτε άναρθρη)                              θ)    δοτική προσωπική ι)   εμπρόθετος προσδιορισμός

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ·        Είναι πάντοτε χωρίς άρθρο, όπως και όλες οι άλλες μετοχές εκτός από την επιθετική. Συντάσσεται με τα εξής ρήματα: α)   εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω β)    τυγχάνω, λανθάνω, φθάνω, διάγω, διατελῶ, διαγίγνομαι, διαμένω, διαβιῶ, διατρίβω, φαίνομαι, φανερός εἰμί, δῆλος εἰμί, οἲχομαι… (τα ρήματα αυτά μπορούν να μεταφραστούν με επιρρήματα και η μτχ. με ρήμα), γ)    έναρξης ή λήξης: ἄρχω, ἄρχομαι, παύω, παύομαι, λήγω, διαλείπω …, δ)   ανοχής, καρτερίας, καμάτου: ἀνέχομαι, καρτερῶ, ὑπομένω, περιορῶ (= αδια­φορώ), κάμνω, ἀπαγορεύω (= κουράζομαι), ε)   ψυχικού πάθους: ἀγανακτῶ, ἤδομαι, χαίρω, ὀργίζομαι, θαυμάζω, οἰκτείρω, αἰσχύνομαι, βαρέως ἤ χαλεπῶς φέρω, μεταμέλομαι… στ) δείξης, αγγελίας, ελέγχου: δείκνυμι, άγγέλλω, δηλῶ, άποφαίνω, παρέχω (= πα­ρουσιάζω), ἐλέγχω, ἐξελέγχω, φανερός – δῆλος εἰμί, ἔοικα …, ζ)    αίσθησης, γνώσης, μάθησης, μνήμης: αισθάνομαι, ὁρῶ, ἀκούω, πυνθάνομαι, εὑρίσκω, γιγνώοκω οἶδα, έπίσταμαι, ἀγνοῶ, μανθάνω, άλίσκομαι, ἐντυγχάνω, μέμνημαι, ἐπιλανθάνομαι…, η)   εὖ ή κακῶς ποιῶ, ἀδικῶ, χαρίζομαι, νικῶ, ἡττῶμαι, θ)   πλησμονής, επάρκειας, απόλαυσης, κορεσμού: κορέννυμαι, ἐμπίμπλαμαι, με­στός ή πλήρης εἰμί…. 5.Η κατηγορηματική μτχ. των απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων βρίσκεται σε αιτια­τική ουδετέρου, φαινομενικά απόλυτη, π.χ. ἑώρα ἀδύνατον ὄν βίᾳ ἑλεῖν τήν πόλιν. 6.Η κατηγορηματική μτχ. μπορεί να παραλείπεται, όταν είναι του εἰμί ή όταν εννοείται εύκολα.

KΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ      ΜΕΤΟΧΗ 7.   Τα ρήμ. ἀκούω και αἰσθάνομαι συντάσσονται και ως εξής: ι)   με γενική + κατηγορηματική μτχ., ii)  με αιτιατική + κατηγορηματική μτχ. και iii) με αιτιατική + ειδικό απαρέμφατο. Γαρεφαλάκη Έφη  Εκπαιδευτικός Φιλόλογος Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση  Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα)  Τηλ. +30 694.956.3452