Η τετρασύλλαβη λέξη για την οποία μιλάμε, κρύβει αρετές που καμία μετάφραση δεν μπορεί να αποδώσει...
Είναι λέξη σύνθετη και στα αγγλικά μεταφράζεται ως «Love of honour» («αγάπη για την τιμή»).
Ωστόσο, αυτή η μετάφραση δεν μπορεί να αποδώσει το νόημα και τις αρετές που «κρύβονται» στην τετρασύλλαβη λέξη : φιλότιμο.
Αυτό αναφέρεται και στο άρθρο του BBC με τίτλο «The Greek word that cant ’t be translated».
Όλα ξεκίνησαν, σύμφωνα με το άρθρο από το Τολό, όπου ένας Γερμανός συγγραφέας, ο Andreas Deffner κάνοντας διακοπές, έμαθε… κατά λάθος τι σημαίνει η λέξη «φιλότιμο».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο άρθρο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αλληλεγγύη που επέδειξε ο λαός της Λέσβου στους πρόσφυγες – και στην προτεινόμενη για να λάβει το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το 2016, γιαγιά Αιμιλία Καμβύση, που μαζί με άλλους νησιώτες πρόσφεραν έμπρακτη στήριξη και βοήθεια στους πρόσφυγες.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, φαίνεται ότι όχι μόνο η λέξη παραμένει αμετάφραστη, αλλά και ότι οι ίδιοι οι Έλληνες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν ενιαίο ορισμό.
«Πράγματι, η λέξη είναι αδύνατο να μεταφραστεί με ακρίβεια σε καμία γλώσσα », εξηγεί ο Βασίλειος Π. Βερτουδάκης, λέκτορας της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ο κ. Βερτουδάκης σημειώνει ότι η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φιλοτιμία», της οποίας η πρώτη επιβεβαιωμένη γραπτή αναφορά χρονολογείται στην αυγή της ελληνικής κλασικής περιόδου (6ος και 7ος αιώνας π.Χ.) στα γραπτά του λυρικού ποιητή Πίνδαρου.
Φιλότιμο
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση Το Φιλότιμο είναι αρχαία ελληνική λέξη. Πρόκειται για ουσιαστικό, και μεταφράζεται «αγάπη για την τιμή». Ωστόσο, το φιλότιμο είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφραστεί επαρκώς, γιατί περιγράφει ένα σύνθετο πλέγμα αρετών.Αρχαίες χρήσεις
Η λέξη χρησιμοποιείται εκτενώς στη λογοτεχνία της Ελληνιστικής περιόδου, μερικές φορές έχοντας αρνητική έννοια. Στην Πολιτεία του Πλάτωνα χρησιμοποιείται ειρωνικά «αγαπώντας την τιμή η την διάκριση, τον φιλόδοξο», ενώ ο Δημοσθένης τη χρησιμοποιεί για τον «άσωτο» ή «πλούσιο» άνθρωπο. Από το ξεκίνημα της χριστιανικής εποχής, η λέξη είχε σταθερά θετική έννοια και η χρήση της στη Βίβλο πιθανώς εδραίωσε τη χρήση της στη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα.Βιβλικές χρήσεις
Η λέξη εμφανίζεται τρεις φορές στο κείμενο στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Ο Παύλος μιλούσε πολύ καλά τα Ελληνικά, από το γράψιμο του, δείχνει ότι ήταν καλά εκπαιδευμένος στην ελληνική λογοτεχνία. Οι επιστολές του γράφτηκαν αρχικά στην ελληνική και ως εκ τούτου η επιλογή της λέξης ήταν σκόπιμη και η εκλεπτυσμένη επιλογή ενός μορφωμένου ανθρώπου.Είναι μια δύσκολη λέξη για να μεταφραστεί στην νέα ελληνική και πολύ δυσκολότερο να μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες και για αυτό καθίσταται ποικιλοτρόπως, ανάλογα με τη μετάφραση της Βίβλου. Ισχύουν εναλλακτικές λύσεις που περιλαμβάνουν την φιλοδοξία, προσπάθεια με ζήλο. Σε κάθε περίπτωση, ο Παύλος μεταφέρει την επιθυμία να κάνουνε κάτι καλό και η επιλογή του όρου δίνει αυτή την έντιμη άσκηση μια επιπλέον έμφαση.
Στην Επιστολή προς Ρωμαίους 15:20 λέει ότι κάνεις φιλότιμο με το να κηρύξεις τα καλά νέα του Ευαγγελίου σε ανθρώπους που δεν έχουν ακούσει.
Στο 2η Επιστολή προς Κορινθίους 5:9, που χρησιμοποιεί για να περιγράψει την «εργασία» του κατά την έννοια του έργου της ζωής του και τους πόθους.
Στην 1η Επιστολή προς Θεσσαλονικείς 4:11 ο ίδιος χρησιμοποιεί για να περιγράψει το είδος των πιστών με φιλοδοξία που πρέπει να διεξάγουν τη ζωή τους με φιλότιμο: - μια ζωή άμεμπτη.
Πηγή: BBC, el.wikipedia.org
Γαρεφαλάκη Έφη
Εκπαιδευτικός Φιλόλογος
Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση
Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα)
Τηλ. +30 694.956.3452
