Έκθεση Ά Λυκείου-Θέμα Εφηβεία (Γαρεφαλάκη Έφη)

ΘΕΜΑ

Η εφηβεία αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης, κατά την οποία  το άτομο από παιδί αποκτά βαθμιαία τα βιολογικά, κοινωνικά και  ψυχολογικά χαρακτηριστικά του ενήλικα. Η περίοδος αυτή όμως χαρακτηρίζεται από την προοδευτική ανεξαρτητοποίηση από την οικογένεια και τη στροφή προς τους συνομηλίκους, ενώ συνοδεύεται  και από την έντονη ανάγκη για νέες εμπειρίες.

Σε ένα άρθρο στη σχολική σας εφημερίδα (400-500 λέξεις) αναπτύξτε  τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε ως έφηβοι και προτείνετε ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Ορισμός

είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου, που τη χαρακτηρίζει η βαθμιαία μετάβαση

από την παιδική ηλικία στο στάδιο της ωριμότητας (προέρχεται ετυμολογικά από το εφηβεύω  και το ήβη.

Η συγκεκριμένη εποχή της ζωής του ανθρώπου είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί το άτομο  –ο έφηβος– αναπτύσσεται σωματικά, πνευματικά και ψυχικά. Στο εφηβικό στάδιο ολοκληρώνεται η  σωματική/βιολογική ανάπτυξη, η ανάπτυξη του εγκεφάλου σε όγκο και βάρος  και η ψυχολογική ωρίμανση με τις επιδράσεις που δέχεται από το περιβάλλον του. Οι   αλλαγές αυτές επιδρούν στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η εφηβεία αποτελεί μία από τις ωραιότερες αλλά και καθοριστικότερες φάσεις της ανθρώπινης ζωής. Είναι μία ηλικιακή περίοδος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της δίνουν  ένα άρωμα μοναδικότητας αλλά και της προσδίδουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας λόγω των  έντονων ψυχοπνευματικών διεργασιών στον εσωτερικό κόσμο του νέου. Στη διάρκεια της  ο έφηβος προσπαθώντας να συνθέσει την προσωπικότητα του, διακρίνεται από την τάση   μίμησης κάποιων προτύπων ή ειδώλων, αντλημένων από ποικίλα πεδία της καθημερινής  ζωής. Πρόκειται για μια απόπειρα προσανατολισμού σ' έναν κόσμο διαρκών αλλαγών, πολύμορφων ερεθισμάτων και υψηλών απαιτήσεων.

 ΚΥΡΙΩΣ  ΘΕΜΑ

χαρακτηριστικά της εφηβείας

μεταβατική φάση -γεμάτη αντιφάσεις- από την παιδική ηλικία στην • ενηλικίωση. Είναι   μια εποχή μεγάλη, σοβαρή, άξια προσοχής και μελέτης

• κατά τη διάρκειά της πρόκειται να συμβούν δραστικές βιολογικές, ψυχολογικές,  πνευματικές και κοινωνικές αναδιοργανώσεις στο άτομο.

• είναι γεμάτη ζωντάνια, δράση, ηρωισμό, ρομαντισμό, επαναστάσεις, αντιρρήσεις,  αντιδράσεις αλλά και ακεφιές και αδράνεια, γεμάτη αντιφάσεις

• οι αλλαγές που επέρχονται σ’ όλα τα αναπτυξιακά στάδια δεν γίνονται συγχρονισμένα,  ταυτόχρονα ούτε ίδια σε όλα τα άτομα (παιδαγωγικός ο ρόλος των γονέων)

• είναι εποχή προβληματισμού, εσωστρέφειας κι αναζητήσεων, επαγγελματικού προσανατολισμού και ανάπτυξης δεξιοτήτων.

είναι μια εποχή αντιδράσεων

√ οι νέοι αντιδρούν με ποικίλους τρόπους προς τους ενήλικες ανάλογα με τη συμπεριφορά των τελευταίων, την προσωπικότητά τους και το πρόβλημα που προκύπτει.  αντιδρούν δυναμικά με (μικρές ή μεγάλες) επαναστάσεις που μπορούν √ να οδηγήσουν  ακόμη και σε παθογενή κοινωνική συμπεριφορά (παρανομία, ναρκωτικά, ομάδες περιθωρίου…).

• γίνονται εσωστρεφείς και κλείνονται στον εαυτό τους

• πιστεύουν ότι οι γονείς δεν τους κατανοούν

• γίνονται μοναχικοί ή απομακρύνονται από την οικογένεια και ταυτίζονται με παρέες

• η μοναξιά οδηγεί συχνά σε απρόβλεπτα αποτελέσματα (αυτοκτονίες, ένταξη σε παραβατικές ή αιρετικές/ αντικοινωνικές ομάδες)

η εφηβεία ηλικία της αμφισβήτησης και των αντιφάσεων

√ έχει ανάγκη (αίσθηση επαναστατικότητας, αντίδραση στο κατεστημένο) από άλλα

πρότυπα συμπεριφοράς και ακολουθεί ιδεολογίες ή πιστεύει τυφλά σε νέες αυθεντίες.

√ αμφισβητεί την προστατευτικότητα των μεγαλύτερων έχοντας αίσθηση πλήρους ελέγχου, αλλά και τους κατηγορεί για αδιαφορία.

αμφισβητεί τη δομή της κοινωνίας (τις κοινωνικές ανισότητες, την καταπίεση, την εκμετάλλευση, τη λογική των συμβιβασμών και της δουλοπρέπειας)

• αμφισβητεί το πολιτικό σύστημα και κάθε μορφή εξουσίας

• διεκδικεί (όχι πάντα με ορθό τρόπο) την πρωτοπορία της νεολαίας στην κοινωνία

• διεκδικεί ενεργητική συμμετοχή τους

• απαιτεί να έχει λόγο για όλα

• διεκδικεί αυτονομία και αναγνώριση της προσωπικότητας

√ έχει ανάγκη από την παρουσία ανθρώπων γύρω της, αλλά και πολύ συχνά αποζητά  την μοναξιά.

√ ο έφηβος καταπολεμά τις παραδοσιακές αξίες

• αμφισβητεί την παράδοση και δεδομένες αξίες (πατρίδα, θρησκεία, ήθη, εκπαίδευση)

• θεωρεί τις παραδομένες ιδέες και αξίες αναχρονιστικές, ξεπερασμένες και προσκολλάται σε ιδέες και τρόπους ζωής που τονίζουν τη διαφορά νοοτροπίας ανάμεσα σ’ αυτόν   και τους γονείς του.

• επιδιώκει να απαλλαγεί από τον προστατευτικό κλοιό των γονέων, τον οποίο αντιλαμβάνεται ως καταπιεστική συμπεριφορά

προβλήματα που εντείνουν τις αντιδράσεις των εφήβων

√ μελλοντική ανεργία

√ οι σχέσεις με το άλλο φύλο όπως συνδέονται με κοινωνικές προκαταλήψεις, στερεότυπα, πουριτανισμό

√ παιδεία

• δεν αναπτύσσει την προσωπικότητα του νέου καθώς στηρίζεται στην εξειδίκευση   και έχει τεχνοκρατικό χαρακτήρα ή στείρας αποστήθισης  • εντείνει το άγχος (εξεταστικοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου)

• περιορίζει τον ελεύθερο και τον προσωπικό χρόνο

• δεν επιτρέπει στον έφηβο να αναπτύσσει πρωτοβουλίες (κομφορμιστικός χαρακτήρας  του σχολείου)

• δεν παρεμβαίνει δημιουργικά στην εφηβική ψυχολογία

Προτεινόμενες λύσεις- Τρόποι αντιμετώπισης  (1 παράγραφο γονείς –σχολείο)

Γονείς 

Συνειδητοποίηση των γονιών  για τις ιδιαιτερότητες της εφηβικής  ηλικίας

Γόνιμος ,εποικοδομητικός διάλογος γονιών εφήβων  τονίζοντας τους κινδύνους, παρέχοντας συμβουλές  ουσιαστικές

Ένδειξη ενδιαφέροντος  για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι  έφηβοι και προτεινόμενες λύσεις σε αυτά

Προοδευτικές αντιλήψεις με μέτρο και  αποφυγή υιοθέτησης οπισθοδρομικών  αντιλήψεων

Αμοιβαίος σεβασμός γονιών- εφήβων 

Εμπιστοσύνη   από την  πλευρά  των γονιών ,προσέγγιση σαν φίλος  

Κατανόηση   των ανησυχιών  των  γονιών  τους από τους εφήβους και των υποχρεώσεων τους.

Σχολείο 

• Η παιδεία να σεβαστεί περισσότερο και να προσαρμοστεί στην εφηβική ψυχολογία

Μάθημα εφηβικής ψυχολογίας στο γυμνάσιο

Σεβασμός   και  σωστή  συμπεριφορά  εφήβου  απέναντι  στον καθηγητή και συνειδητοποίηση του εφήβου για τον ρόλο του  μέσα στην τάξη.

Αλλαγή  του εξεταστικοκεντρικού  χαρακτήρα του σχολείου, δυνατότητα καλλιέργειας κλίσεων τους  στο σχολείο, εντείνοντας τον ενθουσιασμό και τα ερεθίσματα τους.

Περισσότερος  ελεύθερος χρόνος

Ατομικά ο Έφηβος (1 παράγραφος)

……..  Εκφράστε τις  προσωπικές  σας κρίσεις!!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Επιλογικά, η εφηβεία είναι ηλικία γεμάτη αντιθέσεις. Οι συναισθηματικές αντιφάσεις   συνδεόμενες με τις τάσεις αμφισβήτησης και την επαναστατικότητα της ηλικίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που ο έφηβο αδυνατεί να ελέγξει. Απαιτείται, λοιπόν, κατανόηση  από τους μεγαλύτερους.

 

 

Γαρεφαλάκη Έφη 
Εκπαιδευτικός Φιλόλογος
Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 
Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα) 
Τηλ. +30 694.956.3452

αία όμως και η αυτογνωσία και η αυτοσυγκράτηση από  την πλευρά των εφήβων για την ασφαλέστερη ένταξή τους στην κοινωνία των ενηλίκων