Μία παράγραφος μπορεί να αναπτύσσεται με:
Ορισμό (δίνεται ο ορισμός μιας έννοιας)
Παραδείγματα (με τη χρήση παραδειγμάτων αναλύεται/παρουσιάζεται η θεματική πε-
ρίοδος/ενότητα)
Διαίρεση (διαιρείται μια έννοια, ένα αντικείμενο στα δύο επιμέρους τμήματά του)
Στη θεματική περίοδο παρουσιάζεται η διαιρετέα έννοια και τα μέρη που το αποτελούν
Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε μέρος της διαιρεμένης έννοιας χωριστά
Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα
Σύγκριση – αντίθεση (παρουσιάζονται δύο αντίθετες μεταξύ τους έννοιες, καταστάσεις
κλπ).
Στη θεματική περίοδο αναφέρονται τα δύο συγκρινόμενα – αντιτιθέμενα μέρη
Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε αντιτιθέμενο/ συγκρινόμενο μέρος ξεχωριστά
Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα πάνω στην αντίθεση – σύγκριση
Αναλογία (είναι σαν σύγκριση-ομοιότητα, σαν παρομοίωση, δύο καταστάσεων)
Στη θεματική περίοδο υπάρχει μια μεταφορά ή μια παρομοίωση, όπου συσχετίζονται δύο καταστάσεις: μία της γνώριμης σε όλους πραγματικότητας ή καθημερινότητας και μία που αφορά κάποια πτυχή από το θέμα του κειμένου π.χ. ζωή – ποδόσφαιρο, ζούγκλα – ανθρώπινη κοινωνία, ασθένεια - εγκληματικότητα
Η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο χονδρικά μέρη, που το ένα αφορά την προς συσχέτιση πραγματικότητα και το άλλο το θέμα
Κατακλείδα συχνά δεν υπάρχει
Αίτιο – αποτέλεσμα (η παράγραφος περιέχει και το αίτιο και το αποτέλεσμα αυτού.
Προσοχή, πρέπει τα δύο στοιχεία να συνδέονται άρρηκτα και να έχουν νοηματική συνέχεια.
Στη θεματική περίοδο υπάρχουν δύο εκδοχές:
Καταγράφεται ένα βασικό αίτιο ενός προβλήματος, φαινομένου, κατάστασης κ.λπ.
Καταγράφεται το αίτιο και το αποτέλεσμα ή τα αποτελέσματα που δημιουργεί, προκαλεί κ.λπ.
Στην ανάπτυξη της παραγράφου, αναπτύσσεται το αποτέλεσμα ή τα αποτελέσματα (σε παράθεση ή στη μεταξύ τους αλληλουχία)
Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα
Αιτιολογία (ουσιαστικά στο σχόλια/λεπτομέρειες αιτιολογείται η θέση που παρουσιά-
στηκε στη θεματική ενότητα/περίοδο)
Στη θεματική περίοδο διατυπώνεται μία Άποψη / Κρίση / Θέση / Γνώμη η οποία χρειάζεται οπωσδήποτε αιτιολόγηση – στήριξη. Έτσι μπορούμε να ρωτήσουμε «γιατί» αμέσως μετά τη διατύπωσή της
Στην ανάπτυξη της παραγράφου, οι περίοδοι που ακολουθούν παίρνουν το χαρακτήρα απάντησης στο προηγούμενο «γιατί», αποτελούν τα επιχειρήματα με τα οποία αιτιολογείται – στηρίζεται η κρίση, θέση, άποψη της Θ.Π.
Η ύπαρξη τεκμηρίων δε συνιστά ανάπτυξη με αιτιολόγηση, αλλά με παραδείγματα.
Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα-επιβεβαίωση της αρχικής τοποθέτησης
Συνδυασμός μεθόδων (συνδυάζονται συνήθως δύο από τις ανωτέρω περιπτώσεις).
Γαρεφαλάκη Έφη
