Ξενοφών Ά Λυκείου 2.2(1-4) -Ερμηνευτικά σχόλια

ΞΕΝΟΦΩΝ 

Ά ΛΥΚΕΙΟΥ

2.2(1-4)

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

•       Στις παραγράφους 1- 4 περιγράφονται:

   ⇒Οι πρώτες ενέργειες του Λυσάνδρου

        ⇒Η στάση των πόλεων

  ⇒ Η τύχη των προδοτών

  ⇒Η τακτική του Λυσάνδρου και ο σκοπός του

  ⇒Οι άλλες ενέργειες του Λυσάνδρου

  ⇒Η απήχηση της είδησης στην Αθήνα και η αιτιολόγηση της συναισθηματικής κατάστασης των Αθηναίων

  ⇒Οι αποφάσεις της εκκλησίας του δήμου

•       Οι πρώτες ενέργειες του Λυσάνδρου

 Στόχος του Λυσάνδρου ήταν η κατάληψη της Αθήνας. Όμως δε βιαζόταν. Πρώτα ρύθμισε την πολιτική κατάσταση στη Λάμψακο (Ἐπεὶ δὲ τὰ ἐν τῇ Λαμψάκῳ κατεστήσατο). Διόρισε δεκαρχίες, δηλαδή μια αρχή δέκα ολιγαρχικών ανδρών, που κυβερνούσαν σύμφωνα με τα συμφέροντα της Σπάρτης και εξασφάλιζαν την κατοχή της πόλης. Το σύστημα των δεκαρχιών ο Λύσανδρος το επέβαλε πρώτα στην Έφεσο και ύστερα από τους Αιγός ποταμούς στη Λάμψακο. Έτσι, μετέβαλε το δημοκρατικό πολίτευμα της Λαμψάκου σε ολιγαρχικό. Έπειτα, έπλευσε προς το Βυζάντιο και την Καλχηδόνα (ἔπλει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον καὶ Καλχηδόνα).

•       Η στάση των πόλεων

 Οι ολιγαρχικοί κάτοικοι του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας, μετά τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς, κατέλαβαν την πολιτική εξουσία. Αυτοί υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τον Λύσανδρο ως ελευθερωτή από την αθηναϊκή κυριαρχία (Οἱ δ’ αὐτὸν ὑπεδέχοντο). Οι κάτοικοι των δύο αυτών πόλεων παρέδωσαν στον Λύσανδρο με σπονδές τις πόλεις τους αλλά και εξασφάλισαν ασφαλή αποχώρηση για τους άνδρες της αθηναϊκής φρουράς (τοὺς τῶν Ἀθηναίων φρουροὺς ὑποσπόνδους ἀφέντες). Σπονδές ήταν η επίσημη συμφωνία στην οποία κατέληγαν οι αντιπρόσωποι των αντιπάλων και την οποία επισφράγιζαν με την επίκληση των θεών ως μαρτύρων για την τήρησή της. Οι παραβάτες είχαν να αντιμετωπίσουν την οργή των θεών αλλά και την κατακραυγή όλων των Ελλήνων.

•       Η τύχη των προδοτών

Το φθινόπωρο του 409 π.Χ. ο Αλκιβιάδης πολιόρκησε το Βυζάντιο, στο οποίο διοικητής ήταν ο Σπαρτιάτης Κλέαρχος. Όταν απουσίασε για λίγο ο διοικητής από το Βυζάντιο πέντε δημοκρατικοί Βυζάντιοι, οπαδοί των Αθηναίων, επειδή δεν άντεχαν τον θάνατο από πείνα που είχε πέσει στην πόλη τους, πρόδωσαν την πόλη ανοίγοντας τη νύχτα τις πύλες της πόλης για να μπουν οι Αθηναίοι. Οι τέσσερις από τους Βυζαντίους που θεωρήθηκαν προδότες, κατάφεραν να αποφύγουν τη σύλληψη από το Λύσανδρο που κατέλαβε το Βυζάντιο. Αυτοί κατέφυγαν ως πρόσφυγες πρώτα στον

Πόντο και έπειτα στην Αθήνα μετά την αποκατάσταση της αθηναϊκής δημοκρατίας, όπου πήραν τα δικαιώματα του Αθηναίου πολίτη (οἱ δὲ προδόντες Ἀλκιβιάδῃ τὸ Βυζάντιον τότε μὲν ἔφυγον εἰς τὸν Πόντον, ὕστερον δ’ εἰς Ἀθήνας καὶ ἐγένοντο Ἀθηναῖοι).

•       Η τακτική του Λυσάνδρου και σκοπός του

 O Λύσανδρος απέκοψε τους θαλάσσιους δρόμους ανεφοδιασμού της Αθήνας. Παράλληλα εφαρμόζοντας ένα σχέδιο πολιορκίας, ο Λύσανδρος έστελνε στην Αθήνα τους Αθηναίους που συναντούσε, ώστε να συγκεντρωθούν στην πολιορκημένη Αθήνα περισσότεροι Αθηναίοι και να καταναλώνουν πιο γρήγορα τα τρόφιμα μέσα

από τα Μακρά τείχη, με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί πιο γρήγορα πλήρης έλλειψη τροφίμων (Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον, ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας, διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν, ἄλλοθι δ’ οὔ, εἰδὼς ὅτι ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ, θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι). Παράλληλα απαγόρευσε με την απειλή θανατικής ποινής κάθε εισαγωγή σιταριού στην Αθήνα και αργότερα απέκλεισε και τον Πειραιά.

•       Οι άλλες ενέργειες του Λυσάνδρου

Στο Βυζάντιο και στη Καλχηδόνα ο Λύσανδρος άφησε ως αρμοστή το Σθενέλαο το Λάκωνα (Καταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρμοστὴν Λάκωνα). Στη συνέχεια ο Λύσανδρος επέστρεψε στη Λάμψακο και επισκεύαζε τα πλοία του (αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν), αφού θα προβεί σε ναυτικό αποκλεισμό της Αθήνας.

Γαρεφαλάκη Έφη 
Εκπαιδευτικός Φιλόλογος
Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 
Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα) 
Τηλ. +30 694.956.3452